Όπλα των Ελλήνων για την επόμενη ημέρα

του Λεωνίδα Χρυσανθόπουλου*

Εκτός από την καταγγελία της Δανειακής Σύμβασης του Μαΐου 2010 με βάση το Διεθνές Δίκαιο, η αντιμνημονιακή κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές έχει και ένα άλλο όπλο στο χέρι της,όπλο που είχαμε αναφέρει στο παρελθόν και που έχει να κάνει με τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα λόγω των μνημονιακών πολιτικών. Η Διεθνής Ομοσπονδία Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (FIDH) και η Ελληνική Ένωση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου, δημοσίευσαν στις 18 Δεκεμβρίου την Έκθεσηαναφορικά με την υποβάθμιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα λόγω των μέτρων λιτότητας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η FIDH είχε ξανασυντάξει εκθέσεις για την Ελλάδα μόνο στην εποχή της στρατιωτικής χούντας. Είναι μια έκθεση κόλαφος που επιρρίπτει ευθύνες, με νομική θεμελίωση, για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα, στις κυβερνήσεις των Αθηνών, στα κράτη μέλη της Ε.Ε., στην ΕΕ και στο Δ.Ν.Τ.

Η Ελλάδα ως το κυρίαρχο κράτος στην επικράτεια όπου εφαρμόσθηκαν τα μέτρα λιτότατος, φέρει την πρωταρχική ευθύνη για τη μη τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων που ζουν εντός της επικράτειας της, παραβιάζοντας έτσι τα πολυάριθμα διεθνή νομικά κείμενα που είχε επικυρώσει.

Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. τα οποία συμμετείχαν διαπραγμάτευση, την σύναψη και την...
χρηματοδότηση των προγραμμάτων προσαρμογής, είχαν υποχρέωση να βοηθήσουν την Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έπρεπε να είχαν απόσχει από κάθε ενέργεια που θα μείωνε την ικανότητα της Ελλάδος να σέβεται τις διεθνείς της δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλα τα συμβαλλόμενα κράτη μέλη γνώριζαν η όφειλαν να γνωρίζουν ότι τα προγράμματα θα παραβίαζαν τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Έτσι τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν την δική τους διεθνή ευθύνη για τις εν λόγω παραβιάσεις.

Η Ε.Ε. όντας ένας οργανισμός με νομική προσωπικότητα διακριτή από αυτήν των μελών του, θα πρέπει και αυτή να λογοδοτήσει, μια και έχει παραβιάσει το πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε. και τους εθιμικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου. Επιτρέποντας στα θεσμικά όργανα της (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ε.Κ.Τ) να τίθενται στην διάθεση των κρατών που υποχρεώνουν την Ελλάδα να υιοθετήσει πολιτικές οι οποίες σύμφωνα με τις προβλέψεις θα παραβιάσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Ε.Ε. παραβίασε τις υποχρεώσεις που  πηγάζουν από τα άρθρα 2,3(1),5 και 6 της Συνθήκης της Ε.Ε.. Τα κράτη μέλη της Ε.Ε έπρεπε να είχαν επιμείνει, μέσω της ψήφους τους στο Συμβούλιο της Ε.Ε. ότι τα προγράμματα που προτάθηκαν για την Ελλάδα θα όφειλαν να σέβονται με σχολαστικότητα το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακόμα και στην περίπτωση που ένα κράτος δεν είναι σε θέση, λόγω του οικονομικού του μεγέθους ή της δύναμης της ψήφου, θα μπορούσε και θα όφειλε να είχε αποχωρήσει από το πρόγραμμα, αρνούμενο να χρηματοδοτήσει το πακέτο βοήθειας, όπως ακριβώς αποχώρησε η Σλοβακία, αλλά για άλλους λόγους.

Το Δ.Ν.Τ., ως εξειδικευμένος οργανισμός του Ο.Η.Ε., βάσει του άρθρου 57 του Χάρτη, έχει ιδρυθεί για την επίτευξη των σκοπών που έχουν οριστεί στο άρθρο 55 του Χάρτη και που περιλαμβάνει και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών για όλους. Το Δ.Ν.Τ. προσπάθησε να ελαχιστοποιήσει την ευθύνη για τα δάνεια που παρείχε, ισχυριζόμενο ότι δεν μπορεί ούτε και να αποφύγει αλλά και ούτε να συμβάλλει ιδιαιτέρως στο ζήτημα των παραβιάσεων των δικαιωμάτων από τους αποδέκτες των δανείων. Ωστόσο η Ελλάδα δεν μπορούσε να αγνοήσει τους όρους των δανείων όπως καθορίστηκαν στην ανταλλαγή επιστολών με το Δ.Ν.Τ. Υπό αυτές τις συνθήκες το Δ.Ν.Τ. δύσκολα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν φέρει ευθύνη για τα αποτελέσματα που οι πολιτικές του είχαν στον πληθυσμό της Ελλάδος, αφού μάλιστα ανεγνώρισε και λάθη που έκανε.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν βαρύ οπλισμό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση στην νέα κατάσταση πραγμάτων που θα δημιουργηθεί με την Ε.Ε. με την καταγγελία της δανειακής σύμβασης του Μαΐου 2010. Η μη συμμέτοχη της Ελλάδας και των κρατών μελών της Ε.Ε. σε συζητήσεις για προγράμματα και σε προγράμματα που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα δικαιολογείται από το διεθνές δίκαιο. Η απειλή και ενδεχόμενη άσκηση δίωξης κατά των υπευθύνων στα αρμόδια διεθνή δικαστήρια θα ελαττώσει την πίεση κατά της Ελλάδας, αρκεί βέβαια να έχει αρχίσει πρώτα η δίωξη των Ελλήνων υπευθύνων. Θα πρέπει τέλος να ενημερωθεί και ο αντιμνημονιακός πολιτικός χώρος στην Πορτογαλία και στην Ισπανία και να δημιουργηθεί κλίμα αποκατάστασης της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Αλλά αυτό που προέχει είναι να βγούμε στην αντεπίθεση από τώρα, για να εξουδετερώσουμε τις πιέσεις της Ε.Ε. που θα ενταθούν στην προεκλογική περίοδο σε μια ύστατη προσπάθεια εκφοβισμού των Ελλήνων.

*Ο Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος είναι Πρέσβης επί τιμή και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Ε.ΠΑ.Μ.