H Ευρωζώνη σε κίνδυνο μόνιμης στασιμότητας, λέει η Παγκόσμια Τράπεζα.

του Δημήτρη Καζάκη

Άλλος ένας οργανισμός που προειδοποιεί για τα αδιέξοδα της ευρωζώνης. Μόλις χθες η Ελβετία πήρε τα πρώτα μέτρα για να προστατευθεί η οικονομία και το νόμισμά της από την διαφαινόμενη κατάρρευση του ευρώ. Η ευρωζώνη είναι σε κίνδυνο μόνιμης στασιμότητας, προειδοποιεί με τη σειρά της η Παγκόσμια Τράπεζα σε μια νέα έκθεση.

"Η αδύναμη κατανάλωση, οι αναιμικές επενδύσεις και ο χαμηλός πληθωρισμός θα μπορούσαν να ανατροφοδοτήσει το ένα το άλλο βυθίζοντας σ' ένα αποπληθωριστικό σπιράλ", ολόκληρο το μπλοκ του ενιαίου νομίσματος, αναφέρει η έκθεση Global Economic Prospects της Παγκόσμιας Τράπεζας που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη (14 Ιανουαρίου).

Μετά την αύξηση κατά περίπου 2,6% το 2014, η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να αυξηθεί κατά 3% αυτό το έτος, πολύ υψηλότερο από την υποτονική πρόβλεψη για 1,1% ...
στην ευρωζώνη το 2015. Το μπλοκ του ενιαίου νομίσματος είδε έναν αναιμικό ρυθμό ανόδου 0,8 % το 2014, που ήταν περισσότερο συγκυριακός, παρά κάτι ουσιαστικό.

Η έκθεση προσθέτει ότι "η ανάκαμψη σέρνεται στη ζώνη του ευρώ και την Ιαπωνία ως κληροδοτήματα της οικονομικής κρίσης". Κάνει εντύπωση το γεγονός ότι εκθέσεις σαν της Παγκόσμιας Τράπεζας μιλάνε για ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας με κύρια αναφορά στο ΑΕΠ, χωρίς να εξετάζουν αν η άνοδος είναι εικονική ή όχι. Έτσι μιλάνε για ανάκαμψη, ενώ η ανεργία συνεχίζει να καλπάζει, οι επενδύσεις εξακολουθούν να βρίσκονται στο ναδίρ και το παγκόσμιο εμπόριο παραμένει αναιμικό. Μόλις 2% άνοδο κατέγραψε το παγκόσμιο εμπόριο εμπορευμάτων το 2013, με οριακά καλύτερη επίδοση το 2014.

"Η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να αγωνίζεται για να αποκτήσει δυναμική καθώς πολλές χώρες υψηλού εισοδήματος συνεχίζουν να παλεύουν με τα κληροδοτήματα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και τις αναδυόμενες οικονομίες να έχουν λιγότερη δυναμική από ό, τι στο παρελθόν", δήλωσε ο Kaushik Basu, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας.

"Ανησυχητικό είναι το γεγονός της αναβαλλόμενης ανάκαμψης σε ορισμένες οικονομίες υψηλού εισοδήματος, ακόμη και σε ορισμένες χώρες μεσαίου εισοδήματος, η οποία μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα βαθύτερων διαρθρωτικών προβλημάτων", σημείωσε, προσθέτοντας ότι "καθώς η αύξηση του πληθυσμού έχει επιβραδυνθεί σε πολλές χώρες, η ομάδα των νεότερων εργαζομένων γίνεται μικρότερη, βάζοντας εμπόδια στην παραγωγικότητα".

Η τράπεζα θεωρεί ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα έχουν υψηλότερες οικονομικές επιδόσεις το 2015, μιας και επωφελούνται από την πρόσφατη πτώση των τιμών του πετρελαίου, μια ισχυρότερη οικονομία των ΗΠΑ και τα χαμηλά ποσοστά επιτοκίων παγκόσμια. Αν και οφείλουμε να πούμε ότι μια τέτοια πρόβλεψη μοιάζει περισσότερο με ευχή, καθώς οι κοινωνικές ανισότητες και οι πόλεμοι ήδη σαρώνουν σε πρωτοφανή βαθμό όλο και περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες.

Ισχυρίζεται, επίσης, ότι η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, η οποία έχει δει την πτώση των τιμών άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι τον περασμένο Ιούλιο σε κάτω από 50 δολάρια, θα πρέπει να οδηγήσει σε μια ανοδική τάση της ζήτησης στις περισσότερες χώρες που εισάγουν πετρέλαιο. Αυτό όμως προϋποθέτει αυξημένο εισόδημα στην οικονομία και εκτεταμένες επενδύσεις. Πράγμα μάλλον αμφίβολο.

Η τράπεζα καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα κοπής χρήματος για την τόνωση της ανάπτυξης. Στην πράξη, δηλαδή, να μιμηθεί το παράδειγμα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, η οποία έχει κόψει πάνω από 16 τρις δολάρια επιπλέον ρευστό χρήμα για να τονωθεί η οικονομία.

Βέβαια, η Παγκόσμια Τράπεζα δεν ενδιαφέρεται για το τι απέγινε αυτό το επιπλέον χρήμα που έκοψε η Fed των ΗΠΑ. Δεν ενδιαφέρεται να γνωρίζει ότι προκειμένου να μην πυροδοτήσει πληθωρισμό αντισταθμίστηκε με μια άγρια περικοπή αμοιβών και εισοδημάτων των εργαζομένων. Ούτε ενδιαφέρεται να μάθει ότι το χρήμα αυτό χρηματοδότησε τις πολύ μεγάλες περιουσίες, τον επεκτατισμό των αμερικανικών πολυεθνικών και τους πολέμους των ΗΠΑ παγκόσμια.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη δικό του πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων - γνωστό ως ποσοτική χαλάρωση (QE) - και θα μπορούσε να το πράξει το συντομότερο στην επόμενη συνεδρίασή του στις 22 Ιανουαρίου. Οι αγορές πιέζουν τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και κρατικά ομόλογα προς αυτή την κατεύθυνση. Ενώ η έναρξη αυτή της ποσοτικής χαλάρωσης, θα φέρει ένα νέο κύμα άγριας λιτότητας στους εργαζόμενους της ευρωζώνης και στους κοινωνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Όπως ακριβώς συνέβη και στις ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος της τράπεζας που εδρεύει στη Φρανκφούρτη, Mario Draghi, έχει αφήσει αρκετές ενδείξεις ότι η ΕΚΤ θα ακολουθήσει σύντομα στα χνάρια της αμερικανικής Federal Reserve και της Τράπεζας της Αγγλίας ελπίζοντας ότι η ένεση με περισσότερα χρήματα στην οικονομία θα αυξήσει τη ζήτηση. Πρόκειται για μονεταριστική αυταπάτη, που μόνο αποτέλεσμα θα έχει την ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση των υφεσιακών οικονομιών της ευρωζώνης από τις αγορές χρέους.

Η έναρξη της ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ θα αυξήσει ταυτόχρονα την πίεση προς τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές σε αναγκαίες κρατικές δαπάνες, για ιδιωτικοποιήσεις και μέτρα ακόμη μεγαλύτερης απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας. Όλα αυτά θα επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της ευρωζώνης με τις τράπεζες να διοχετεύουν όλο και μεγαλύτερα κεφάλαια στην κερδοσκοπία της χρηματαγοράς και των ομολόγων, όπου οι αποδόσεις είναι υψηλές και εγγυημένες από την παρεμβατική πολιτική της ΕΚΤ.

Το γεγονός αυτό θα στεγνώσει ακόμη περισσότερο την πραγματική οικονομία από διαθέσιμα κεφάλαια και θα επιδεινώσει την κατάσταση των επενδύσεων. Ιδίως σε συνθήκες περιορισμού του εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού, της οικονομίας και του κράτους. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η κατάσταση αυτή θα σπρώξει ακόμη βαθύτερα σε αποπληθωρισμό και η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να καταφύγει ακόμη και σε κοπή φρέσκου χρήματος παραβιάζοντας τους περιορισμούς νομισματικής κυκλοφορίας που υφίστανται για το κοινό νόμισμα. Μόνο και μόνο για να πυροδοτήσει ένα νέο σπιράλ καθόδου στο πλήρες αδιέξοδο.

Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής απλό. Τι δουλειά έχει μια χώρα σαν την Ελλάδα υπό χρεοκοπία μέσα σε ευρωζώνη που βρίσκεται σε αδιέξοδο; Και με ποιο δικαίωμα λένε αυτοί που λένε ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή; Πόσο θρασύς και επικίνδυνος πρέπει να είσαι για να ισχυρίζεσαι ότι η συμμετοχή της χώρας στο ευρώ είναι μονόδρομος;